Porzeczka czerwona nazywana porzeczką zwyczajną lub pospolitą jest jednym z bardziej popularnych krzewów owocowych rosnących w Polsce.
Krzaczki porzeczki rosną do wysokości 5 metrów, są wieloletnie i dobrze przetrzymują polską zimę. Owoce porzeczki mają charakterystyczny, kwaskowaty smak dobrze znany niejednemu Polakowi. Czerwona porzeczka jest jednak bardziej słodka niż odmiana czarna. Owoce zgromadzone są w grona o różnej wielkości, co wynika z cech biologicznych drzewka. Charakterystyczne dla porzeczki jest to, że poszczególne grona nie dojrzewają równocześnie. Jest to kłopotliwe dla sadowników ze względu na brak możliwości przeprowadzenia równoczesnych zbiorów wszystkich owoców.
Te czerwone kuleczki są szczególnie zasobne w witaminę C, a porzeczka czarna zawiera jeszcze cztery razy więcej tej witaminy! Poza tym zawierają dużo beta–karotenu, witaminy PP i E. Są doskonałym źródłem potasu, miedzi, magnezu, żelaza oraz wapnia. Niezwykle cennymi składnikami występującymi w dużej ilości w porzeczce czerwonej są błonnik i jego rozpuszczalna frakcja - pektyny. Powodują one zagęszczanie i żelowanie substancji w obecności cukru, dzięki czemu
porzeczki świetnie nadają się do produkcji przeróżnych dżemów i powideł. Oprócz tego pektyny maja zdolność obniżania poziomu cholesterolu, wypłukują substancje toksyczne, zwiększają uczucie sytości, chronią przed nowotworami i powstawaniem kamieni żółciowych.
Cukry występujące w czerwonej porzeczce to przede wszystkim glukoza i fruktoza. Zawiera też duże ilości kwasów owocowych, głównie jabłkowego i cytrynowego. Właściwości przeciwgorączkowe i przeczyszczające czerwonej porzeczki znane były już w XVI wieku. W skórce porzeczki znajdują się substancje antybakteryjne, które pomagają zwalczać m.in. Escherichie coli, wywołującą wiele dolegliwości jelitowych. Porzeczki są to owoce niezwykle aromatyczne, co zawdzięczają olejkom eterycznym. Znane jest również nie od dziś działanie przeciwutleniające. Dzięki dużej zawartości flawonoidów i flawonów (kwercetyna, mirycetyna i kampferol) działają jak "zmiatacz" wolnych rodników. Przez to hamują stany zapalne,
zmniejszają ryzyko powstania nowotworów oraz mają działanie przeciwstarzeniowe.
Ostatnio porzeczka zyskuje popularność w kosmetyce. Dzięki witaminie C pobudza fibroblasty do produkcji kolagenu, przeciwdziała starzeniu, zapobiega pękaniu naczynek oraz zapobiega wysuszaniu skróry. Z pestek porzeczki czerwonej pozyskuje się również cenny olej, który korzystnie wpływa na cerę i nadaje elastyczność skórze.
Spora zawartość żelaza wpływa na zdrowy koloryt skóry, zaś miedź – reguluje wydzielanie sebum.
Zastosowanie kulinarne czerwonej porzeczki to tylko kwestia naszej wyobraźni, bo z pewnością nadaje się niemal do wszystkiego! Zarówno do produkcji dżemów, mięs, win, soków, tart, sałatek owocowych, ale najbardziej wartościowa odżywczo jest spożywana na surowo, świeżo zerwana–do czego szczególnie zachęcamy. Te małe kuleczki nie tylko korzystnie wpłyną na nasz organizm, ale też są świetnym kulinarnym surowcem.
Źródła:
K. Świetlikowska: Surowce spożywcze, SGGW, 2008
Autor: Małgorzata Kabat