Kapusta w starożytnym Rzymie uznawana była za panaceum, lek na wszelkie dolegliwości. Leczono nią choroby jelit, żołądka, płuc, wątroby, a także bezsenność. W Polsce już od dawnych czasów stosuje się proces kiszenia kapusty jako metodę jej utrwalania. Wykorzystywana jest w wielu różnych kuchniach: polskiej, rosyjskiej, niemieckiej, angielskiej czy włoskiej. W naszym kraju spożywana jest najczęściej w formie bigosu, kapuśniaka i pierogów, zaś we włoskim regionie Friuli spotykana jest jako capuzi garbi. Fermentacja kapusty zachodzi z udziałem korzystnych szczepów bakterii fermentacji mlekowej, takich jak Lactobacillus i Lactococcus. Kapusta kwaszona posiada wiele zalet, często przewyższając w nich kapustę białą niepoddaną kwaszeniu.
- Niska kaloryczność kapusty kwaszonej, mały talerz kapusty (450g), to 50kcal.
- Kapusta kiszona to prawdziwa bomba witaminowa. Bogata jest w witaminy z grupy B (głównie B2 i PP), powstające w trakcie procesu kiszenia i mające właściwości dotleniające oraz niwelujące szkodliwe działanie alkoholu. Ponadto proces kwaszenia stabilizuje witaminę C i prowitaminę A, dzięki czemu są one trwalsze i nie ulegają rozkładowi.
- Pomaga zapobiegać przeziębieniom, wzmacnia odporność i łagodzi kaszel.
- Zawiera duże ilości soli mineralnych, głównie magnezu, wapnia, żelaza oraz siarki, która ma korzystny wpływ na strukturę włosów, skóry i paznokci.
- Obniża ryzyko raka, zwłaszcza jelita grubego, żołądka i dwunastnicy. Badania wykazują, że jedzenie kapusty kwaszonej już raz w tygodniu może obniżać ryzyko zachorowania na raka jelita grubego o 66%. Ponadto, im częściej spożywamy kapustę kwaszoną, tym jej działanie ochronne jest większe.
- Bogata w błonnik pokarmowy, który przyspiesza pasaż jelitowy oraz obniża poziom cholesterolu we krwi.
- Podczas fermentacji powstaje acetylocholina - neurohormon produkowany w zakończeniach nerwów, który korzystnie wpływa na przekazywanie impulsów nerwowych, obniża ciśnienie krwi oraz poprawia perystaltykę jelit.
- Jest szeroko dostępna, niedroga i co z pewnością jest jej atutem - przetworzona w sposób naturalny, co w dobie żywności wysokoprzetworzonej ma ogromne znaczenie.
- Proces kiszenia kapusty eliminuje znaczące ilości substancji niepożądanych, m.in. substancje gazotwórcze, jednak u niektórych osób kapusta kwaszona nadal może powodować wzdęcia lub gazy, szczególnie źle pogryziona.
W Polsce kapusta bywa nazywana „królową warzyw” i z pewnością nie bez powodu. Stolicą kapusty jest miejscowość w województwie małopolskim -
Charsznica, która słynie z produkcji kapusty kiszonej o bardzo dobrej jakości i jest doceniana w wielu krajach na całym świecie. Co roku we wrześniu odbywają się w tym mieście Dni Kapusty. Podczas tej imprezy wybierani są król i królowa kapusty.
Źródła:
S. Zalewski: Podstawy technologii gastronomicznej, WNT, Wyd. IV, Warszawa
J. Carper: Apteka żywności, Vesper, 2008
Autor: Małgorzata Kabat